Historia

Dzięki staraniom prof. dr hab. Jana Walasa na początku roku akademickiego 1958/59 powstała Pracownia Gleboznawcza przy Katedrze Systematyki i Geografii Roślin, na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UMK. Pracownia uzyskała pomieszczenia w budynku przy ul. Sienkiewicza 30/32 (obecnie budynek Wydziału Sztuk Pięknych UMK), a jej kierownictwo objął prof. dr Aleksy Byczkowski, który już od 1954 roku prowadził wykłady z gleboznawstwa na kierunkach geografii i biologii.
W roku 1963 Pracownia Gleboznawcza została przekształcona w Zakład Gleboznawstwa, a jego kierownikiem został docent dr hab. inż. Zbigniew Prusinkiewicz z Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. W czasie kierownictwa docenta, a od 1969 r. profesora Prusinkiewicza, Zakład Gleboznawstwa wyraźnie ukształtował swój charakter. Profesor Prusinkiewicz świadom interdyscyplinarnego charakteru gleboznawstwa jako nauki, dobierał na pracowników kadry Zakładu przedstawicieli różnych dziedzin naukowych (geografii, biologii, leśnictwa, rolnictwa, chemii, fizyki), co pozwoliło stworzyć zespół zdolny do realizowania bardzo różnorodnych zadań dydaktycznych i badawczych. Wspólnym mianownikiem większości badań podejmowanych w Zakładzie był ekologiczny punkt widzenia na zróżnicowane problemy pedologiczne. Takie interdyscyplinarne spojrzenie na glebę z naciskiem na ekologię jest realizowane i rozwijane do dnia dzisiejszego. Ma to wyraz w kadrze Katedry, reprezentującej wiele dziedzin naukowych, podejmowanych tematach badawczych oraz szerokiej współpracy z innymi specjalistycznymi jednostkami naukowymi.
Na wniosek władz uczelni Zakład Gleboznawstwa UMK został przemianowany na Katedrę, zgodnie z pismem ministerstwa z dnia 15.X.1966 r. Jednak już w roku 1969 Katedra została przekształcona z powrotem w Zakład Gleboznawstwa, wskutek reorganizacji struktury Uniwersytetu (przejście na strukturę instytutową).
W roku akademickim 1993/94 staraniem pracowników Zakładu została powołana na kierunkach biologia i geografia specjalność „gleboznawstwo ekologiczne”. Była to wtedy pierwsza i jedyna w Polsce specjalność kształcąca gleboznawców. Niestety, od roku akademickiego 2002/03, specjalność ta została zawieszona.
Z dniem 1.I.1994 r. nowym kierownikiem jednostki została prof. dr hab. Renata Bednarek, która pełniła tę funkcję do 30.IX 2014 r. Profesor Zbigniew Prusinkiewicz przeszedł na emeryturę 1.X.1994 r.
W latach 1998-2003 Zakład Gleboznawstwa należał do Instytutu Ekologii i Ochrony Środowiska. Z dniem 1.II.2004 r. został przeniesiony do Instytutu Geografii.
Data 19.XII.2004 r. okazała się dniem żałoby dla pracowników Zakładu oraz dla całego środowiska gleboznawczego w Polsce – był to dzień śmierci prof. Zbigniewa Prusinkiewicza, twórcy toruńskiej szkoły gleboznawstwa ekologicznego.
We wrześniu 2006 r. Zakład Gleboznawstwa został przeniesiony do nowych pomieszczeń, mieszczących się w nowym budynku Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, przy ul. Gagarina 9 (obecnie Lwowska 1). Wskutek reorganizacji dawnego Wydziału BiNOZ, od dnia 01.X.2012 r. Zakład wszedł w strukturę świeżo utworzonego Wydziału Nauk o Ziemi, a z datą 01.I.2013 r. został przekształcony w Katedrę Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu.
Od dnia 01.X.2014 r. funkcję kierownika Katedry pełni dr hab. Michał Jankowski.
Jednostka mająca już przeszło 50-letnią historię, może poszczycić się znacznymi osiągnięciami dydaktycznymi i naukowymi, czego wymiernym wyznacznikiem są osiągane stopnie naukowe, publikacje oraz organizacja konferencji naukowych. Do stycznia 2015 r. stopień magistra uzyskało w Zakładzie 316 osób, doktora 19 osób, a habilitowało się 9 osób. Pracownicy Zakładu byli autorami lub współautorami ponad 700 publikacji oraz zorganizowali lub współorganizowali 27 konferencji i sympozjów naukowych.