Dnia 26 września br., dr hab. Zenon Kozieł, prof. UMK, po przepracowaniu czterdziestu jeden lat w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, przeszedł na emeryturę. Jako wieloletni kierownik Katedry Geomatyki i Kartografii (2014–2022), a wcześniej Zakładu Kartografii, Teledetekcji i Systemów Informacji Geograficznej (2006–2014) oraz Pracowni Teledetekcji i Kartografii (1999–2002), znacząco przyczynił się w toruńskim ośrodku naukowym do rozwoju prac z zakresu kartografii i geomatyki, zarówno na polu naukowym, dydaktycznym, jak również organizacyjnym. Osiągnięcia prof. Zenona Kozieła przedstawiono w załączonym poniżej pliku.
Na posiedzeniu Rady Dziekańskiej Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, w dniu 18 września br. dziekan Marek Kejna, w imieniu całej Społeczności Wydziału złożył Koledze Profesorowi serdecznie podziękowania oraz życzenia zdrowia oraz dalszych sukcesów.
Dr hab. Zenon Kozieł, prof. UMK urodził się 7 kwietnia 1958 roku w Smardach Dolnych na Opolszczyźnie, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Po ukończeniu nauki w klasie o profilu matematyczno-fizycznym w kluczborskim Liceum Ogólnokształcącym (1977), podjął studia geograficzne na Uniwersytecie Wrocławskim, które – specjalizując się w dziedzinie kartografii – sfinalizował pracą magisterską pt. „Źródła zagrożeń środowiska przyrodniczego województwa legnickiego” (1981), napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Władysława Pawlaka. Po odbyciu rocznej służby wojskowej, dnia 1 października 1982 roku rozpoczął pracę na stanowisku asystenta w Instytucie Geografii UMK w Toruniu, gdzie jego pierwszym bezpośrednim przełożonym był ówczesny dyrektor Instytutu – prof. dr hab. Władysław Niewiarowski. To za zgodą i wsparciem prof. W. Niewiarowskiego, Z. Kozieł od samego początku aktywności zawodowej mógł regularnie uczestniczyć w seminariach naukowych organizowanych przez pracowników Katedry Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego. Tutaj także, pod kierunkiem prof. dr hab. Wiktora Grygorenki zrealizował swoją pracę doktorską pt. „Barwny kartogram złożony jako metoda badań i prezentacji wybranych zjawisk geograficznych”, obronioną w 1991 roku na UMK w Toruniu. Jej recenzentami byli: prof. dr hab. Leon Kozacki i prof. dr hab. Mieczysław Sirko. Stopień doktora habilitowanego Zenon Kozieł uzyskał na podstawie obszernej monografii pt. „Geokompozycyjno-wizualizacyjne aspekty modelowania rzeźby terenu wobec współczesnych procedur pozyskiwania i przetwarzania danych” (2003) oraz kolokwium habilitacyjnego na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego (2004). Recenzentami w tym postępowaniu byli: prof. dr hab. inż. Ewa Krzywicka-Blum, prof. dr hab. Władysław Pawlak oraz prof. dr hab. Mieczysław Sirko. Na stanowisku prof. nadzwyczajnego UMK w Toruniu, Z. Kozieł pracował w latach 2013–2018 oraz od 2022 roku.
Zainteresowania naukowe i dorobek publikacyjny Z. Kozieła dotyczyły w głównej mierze szeroko rozumianej nauki o informacji geograficznej (GISceince), kartografii atlasowej i multimedialnej, a także teorii geokompozycji. W jego dorobku naukowym obejmującym ponad 80 publikacji, uwagę zwracają zwłaszcza te opracowania, które z założenia miały być wykorzystywane w procesie edukacyjno-dydaktycznym. W pierwszej kolejności były to dwa podręczniki, tj. „Koncepcja mapy” (1998), a także reprint praktycznie niedostępnej w bibliotekach uczelnianych książki Stanisława Pietkiewicza z 1930 roku, pt. „O sposobach przedstawiania terenu na mapach” (1998). Wobec braku rodzimych podręczników z zakresu kartografii dla kierunków geograficznych, opublikowanie tych dwóch książek okazało się trafną decyzją, docenioną również w innych ośrodkach naukowych naszego kraju, a zwłaszcza w warszawskim ośrodku geograficznym.
Ponadto, jako pomysłodawca i inicjator pełnił funkcję redaktora naczelnego w projekcie, który dotyczył „Internetowego Atlasu Województwa Kujawsko-Pomorskiego” (2015), a także redaktora naczelnego tegoż atlasu w wersji albumowej (2015). Biorąc pod uwagę liczbę zaangażowanych osób oraz środki przeznaczone na jego zrealizowanie, warto zauważyć, że był to bodaj największy projekt w dotychczasowej historii „toruńskiej geografii”. Istotne jest w tym wypadku także to, że Atlas Internetowy w całym zakresie tematycznym, a zwłaszcza społeczno-gospodarczym, udostępniony w sieci pod koniec maja 2015 roku, cieszy się nadal nieustannym zainteresowaniem użytkowników sieci internetowej. Z punktu widzenia materiałów dydaktycznych często wykorzystywanych na różnych kierunkach studiów, wartościowymi okazują się także atlasy, z serii „Atlasu Historycznego Miast Polskich”, którego redaktorem odpowiedzialnym za stronę kartograficzną Z. Kozieł był w latach 1993–2018.
Wyniki swoich badań i prac naukowych Z. Kozieł prezentował na wielu konferencjach krajowych i zagranicznych, m.in. w Niemczech (Monachium, Drezno), Francji (Paryż), Rosji (Moskwa), Stanach Zjednoczonych (Orlando), Brazylii (Rio de Janeiro) oraz Japonii (Tokio). Z punktu widzenia realizowanych prac naukowych ważne były także jego miesięczne staże naukowe w ramach programu TEMPUS (Monachium – 1993 oraz Leeds – 1994).
Podczas wieloletniej aktywności naukowo-dydaktycznej Zenon Kozieł szczególną uwagę przykładał do prowadzonych przez siebie zajęć dydaktycznych. O ile początkowo były to ćwiczenia z kartografii i topografii (na kierunku geografia), to po obronionej pracy doktorskiej, już jako adiunkt, prowadził także wykłady. Uwagę zwraca fakt, że jako jeden z pierwszych w naszym kraju, zainicjował i od 1994 roku prowadził także wykłady oraz warsztaty z systemów informacji geograficznej, tj. tak bardzo dynamicznie rozwijającej się od wielu lat na całym świecie dyscypliny, ukierunkowanej na szeroko rozumianą naukę o informacji geograficznej (GIScience) i nie tylko.
Od czasu uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego, a także możliwości prowadzenia seminariów z grupami studentów na kierunku geografia (od 2007 r.), a od 2013 roku na kierunku geoinformacja środowiskowa, jako promotor był opiekunem ponad 80-ciu prac magisterskich oraz licznych prac licencjackich (geografia) i inżynierskich (gospodarka przestrzenna). Godnym podkreślenia jest fakt, że cztery prace magisterskie napisane pod jego kierunkiem były nagradzane pierwszymi nagrodami podczas dotychczas trzynastu Ogólnopolskich Konkursów Prac Dyplomowych z zakresu Kartografii i Geoinformacji (2009, 1010, 2012, 2015). W odniesieniu do powyższych konkursów, trzykrotnie był także ich organizatorem na UMK w Toruniu (2010, 2013, 2016).
Ponadto, w ramach promocji kadr naukowych, Z. Kozieł był promotorem trzech prac doktorskich (2016, 2016, 2018), a także recenzentem w postępowaniach habilitacyjnych (ośmiokrotnie) oraz przewodach doktorskich (siedmiokrotnie). Swoją aktywność, promującą instytutowe i wydziałowe kierunki studiów na UMK w Toruniu, wykazywał wielokrotnie jeszcze w latach 80-ych i 90-ych XX w., oraz po roku 2000, podczas prelekcji dla uczniów szkół średnich i podstawowych; także w ramach dni Festiwalu Nauki i Sztuki na UMK w Toruniu i odczytów w toruńskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Geograficznego. W latach 2007–2022, wielokrotne przewodniczył różnym komisjom podczas obron prac dyplomowych. Niezależnie od zajęć realizowanych w Toruniu, wykładał kartografię i topografię na Uniwersytecie Szczecińskim (2007–2011).
W ogólnym dorobku Zenona Kozieła ważna była jego aktywna działalność społeczna, przejawiająca się między innymi w pracach na rzecz toruńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Geograficznego (w latach 1992―1998 pełnił funkcję sekretarza Oddziału), a także w organizowaniu zjazdów i konferencji zarówno w skali regionalnej jak i krajowej (1995). Za prace te uhonorowany został Złotą Odznaką PTG (Słupsk ― 1996). W międzyczasie sprawował powierzone mu funkcje w kilku różnych komisjach wydziałowych. Były to m.in. funkcje: przewodniczącego Komisji ds. Jakości Kształcenia na kierunku Geoinformacja Środowiskowa (2013–2020) oraz przewodniczącego Komisji ds. Egzaminu Licencjackiego na kierunku geografia (2011–2014). Pełnił także funkcję opiekuna pierwszego roku na kierunku geografia (1983–1984). Swoją wiedzą kartograficzno-topograficzną dzielił się również jako członek Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (2015-2019), działającej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie.
Pełniąc różne funkcje organizacyjne, Z. Kozieł jest Członkiem Polskiego Towarzystwa Geograficznego – O. w Toruniu, Stowarzyszenia Kartografów Polskich (od 1999 r.), Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Komisji Geoinformatyki Polskiej Akademii Umiejętności, Komitetu Narodowego ds. Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej, a także Rady Redakcyjnej „The Polish Cartographical Review”.
W październiku 2022 roku Senat UMK poparł wnioski skierowane przez WNoZiGP o przyznanie Zenonowi Koziełowi Medalu Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotego Medalu za Długoletnią Służbę.
